Wspomnienie ofiar marszu śmierci - uroczystości w Bojkowie

Od 19 do 21 stycznia 1945 r. tysiące więźniów wyprowadzonych z niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i jego licznych podobozów przeszło przez wioskę Schönwald (obecnie to Bojków). Wraz z ewakuacją tego obozu zagłady esesmani wyprowadzili ok. 56 tys. więźniów, których pod eskortą poprowadzili w kierunku Wodzisławia Śląskiego i Gliwic. Byli wśród nich Żydzi, Polacy, Romowie, sowieccy jeńcy wojenni, Niemcy (głównie kryminaliści), Francuzi, Rosjanie, Jugosłowianie, Holendrzy, Belgowie, Czesi oraz przedstawiciele innych krajów.

Nowo odkryty odcinek trasy marszu śmierci w Gliwicach-Bojkowie to efekt współpracy Cornelii Stieler, przewodniczącej Stowarzyszenia "Schönwald Erben", skupiającego potomków byłych mieszkańców Bojkowa, oraz Krzysztofa Kruszyńskiego, nauczyciela i społecznika z Bojkowa, upamiętniającego historię tego miejsca. Badania zostały przeprowadzone na podstawie tekstów źródłowych, archiwalnych i współczesnych wywiadów oraz topografii terenu.

W niedzielę 19 stycznia odbędą się tu obchody w 80. rocznicę marszu śmierci, które rozpoczną się o 11.00 Mszą św. w kościele Narodzenia NMP pod przewodnictwem bp. Sławomira Odera w intencji ofiar sprzed 80 lat. O 12.30 nastąpi odsłonięcie monumentu upamiętniającego ofiary marszu śmierci na cmentarzu parafialnym (ul. Spacerowa) - tam oficjalne wystąpienia i modlitwa międzyreligijna. O 15.00 odbędzie się koncert wielu narodów pt. "Imiennym/bezimiennym" w Centrum Kultury "Victoria" - Scena Bojków (ul. Parkowa 5, obowiązują wejściówki). A o 17.30 rozpocznie się Marsz Pamięci w Bojkowie, czyli przejście w milczeniu szlakiem marszu śmierci - początek przy skrzyżowani ulic Granicznej (Przyszowice) i Rolników (Gliwice-Bojków), a zakończenie przy skrzyżowaniu ulic Rolników i Knurowskiej. Długość trasy to ok. 5 km. Uczestników koncertu na miejsce rozpoczęcia marszu przewiozą autokary. A następnie po zakończeniu marszu w okolicy restauracji Gościniec Śląski (ul. Rolników 12) autokary będą zabierały osoby z powrotem do Centrum Kultury "Victoria" - Scena Bojków.

Marsz Pamięci będzie jednocześnie inauguracją na terenie dzielnicy Bojków Szlaku Ewakuacji Więźniów KL Auschwitz-Birkenau, który oficjalnie został wytyczony i oznaczony przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze oddział w Radlinie.

Dwa dni wcześniej - 17 i 18 stycznia - odbędą się obchody w Oświęcimiu. Delegacje mieszkańców Gliwic-Bojkowa, jako potomkowie narodu ofiar, oraz Stowarzyszenia "Schönwalds Erben", jako potomkowie narodu sprawców, na zaproszenie Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu odwiedzą Muzeum Auschwitz-Birkenau, Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, Centrum Żydowskie i synagogę. Wysłuchają wykładu naukowego dr Teresy Wontor-Cichy pt. "Likwidacja i ewakuacja obozu Auschwitz" oraz prezentacji "Marsz śmierci - złamana pamięć" autorstwa C. Stieler i K. Kruszyńskiego.

Uczestnicy obchodów wezmą również udział we wspólnych modlitwach, dialogu oraz refleksji poprowadzonej przez ks. dr. Manfreda Deselaersa, a także uczczą pamięć ofiar pod pomnikiem w Brzezince, gdzie złożą znicze przed ruinami krematorium w Auschwitz II-Birkenau.

Muzeum Auschwitz-Birkenau, które objęło honorowym patronatem obchody w Bojkowie, przygotowało podcast na temat marszu śmierci.