Właśnie dobiegają końca prace projektowe modernizacji zabytkowego kompleksu Radiostacja Gliwice z zaaranżowaną nowoczesną wystawą. Równolegle podejmowane są starania o wpisanie tego najbardziej charakterystycznego dla miasta zabytku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zbudowana w latach 30. ubiegłego wieku drewniana wieża antenowa jest najwyższym tego typu obiektem w Europie. W sąsiadujących z nią budynkach mieści się obecnie jeden z oddziałów Muzeum w Gliwicach.

Historia i współczesność

„Wydarzenia, które rozegrały się 31 sierpnia 1939 roku w Radiostacji Gliwice, wówczas Sender Gleiwitz – łącznie z kilkoma innymi tego rodzaju incydentami na przygranicznych obszarach Rzeczpospolitej Polskiej i III Rzeszy – posłużyły hitlerowskim Niemcom za pretekst do rozpętania II wojny światowej. Zamordowany podczas Prowokacji Gliwickiej Franz Honiok: Ślązak, powstaniec śląski, katolik, działacz Związku Polaków w Niemczech, był pierwszą ofiarą tej katastrofy, symbolem milionów istnień ludzkich pochłoniętych przez wojenną hekatombę” – przypomina na swojej stronie internetowej gliwickie muzeum. Radiostacja jest wpisana na listę Pomników Historii, leży na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, który jest częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego. Obecnie prowadzone są starania o umieszczenie jej na tzw. narodowej liście informacyjnej, co stanowi pierwszy krok do wpisania zabytku na światową listę UNESCO. Planowana modernizacja ma przybliżać historię, ale w nawiązaniu do współczesności. – Zwrócimy szczególną uwagę na katastrofalne w skutkach decyzje natury politycznej, na wykorzystywanie mediów do dezinformowania i manipulowania społeczeństwami, na kłamstwo historyczne, na skutki zacierania granicy między dobrem a złem. W Gliwicach w sierpniu 1939 r. niemieckie służby specjalne przeprowadziły akcję, w trakcie której bodaj po raz pierwszy w dziejach wykorzystano nowoczesne media celem wpuszczenia w przestrzeń publiczną fałszywej informacji mającej usprawiedliwić prowadzenie wojny – wyjaśnia Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

Planowana modernizacja

Prace nad scenariuszem wystawy (który obejmuje trzy płaszczyzny: historyczną, techniczną i fabularną) poprzedzone zostały licznymi kwerendami w Polsce i za granicą, a nadzór nad jego przełożeniem na projekt ekspozycji prowadzi utworzony przez muzeum zespół: Ewa Wosz, Zbigniew Gołasz, Grzegorz Krawczyk, dr Sebastian Rosenbaum i dr Bogusław Tracz. Autorem projektu plastycznego wystawy oraz modernizacji całego kompleksu Radiostacji Gliwice jest Mirosław Nizio, szef pracowni architektonicznej Nizio Design International. Zewnętrzny wygląd budynków obok wieży zostanie zachowany. Znajdą się tam pracownie multimedialne związane z edukacją, gdzie będą prowadzone m.in. warsztaty dotyczące radia internetowego, nagrań, montażu i obróbki dźwięku oraz dziennikarstwa radiowego. Ma powstać nowy, wielkokubaturowy, podziemny obiekt przeznaczony na stałą ekspozycję muzealną. Zaplanowano też stworzenie nowoczesnego hotelu z wnętrzami nawiązującymi do lat 30. XX wieku. Przewidziano budowę miejsc parkingowych, plenerowego placu muzealnego i tarasu widokowego. Dokumentacja wykonawcza ma być gotowa jeszcze w kwietniu. Warunkiem planowanej modernizacji jest otrzymanie przez muzeum dofinansowania ze środków zewnętrznych, przy wsparciu ze środków ministerialnych i budżetu miasta. Placówka liczy także na pozyskanie pieniędzy z Unii Europejskiej w ramach programu funduszy europejskich FENIKS przeznaczonych na finansowanie infrastruktury kultury i turystyki kulturowej.