Już od średniowiecza Kościół nakazywał grodzenie cmentarzy zlokalizowanych wokół kościołów, aby chronić ich świętość. Cmentarna brama, tworząca wraz murem lub drewnianym parkanem wyraźną granicę pomiędzy wewnętrzną strefą sacrum i zewnętrznym światem profanum, symbolicznie podkreślała przejście pomiędzy obydwoma światami. Nic dziwnego, że konstrukcji i formie bram poświęcano wiele uwagi. Na terenie diecezji gliwickiej zachowało się wiele zabytkowych przykładów tych elementów architektury.