Zawrotną karierę w kulturze i wierzeniach gołąb zawdzięcza swym sympatycznym cechom. Prostota, niewinność, miłość i łagodność – oto z czym jest kojarzony. Jako znak pokoju łączy tradycje starożytne, dalekowschodnie i chrześcijańskie. To także uniwersalny symbol ukochanej kobiety, miłości i intelektualnych wzlotów. Oczywiście jest obecny w Biblii. Właśnie ten ptak przyniósł Noemu gałązkę oliwną zwiastującą kres potopu. A podczas chrztu Jezusa w Jordanie sam Duch Święty obja- wił się w postaci białej gołębicy. Dlatego stała się ona głównym ikonograficznym symbolem Trzeciej Osoby Trójcy Świętej, podkreślającym miłość, delikatność i prostotę Boga przychodzącego do człowieka.

Szepce do ucha świętym

W tej roli występuje w większości świątyń diece- zji. Zdarza się, że czas eliminuje sfatygowane rzeźby lub malo- widła gołębicy z prezbiterium, ale symbol ten zwykle powraca w nowej formie.

Niekiedy oprócz aureoli i promienistej glorii towarzyszy mu siedem płomieni, oznaczających dary Ducha Świętego, jak na witrażu w kościele św. Małgorzaty w Bytomiu. Gołębica występuje też w scenach chrztu Pańskiego, zwiastowania i Pięćdziesiątnicy. Jest atrybutem wielu świętych, zwłaszcza biegle władających piórem – szepce do ucha: Grzegorzowi Wiel- kiemu, Teresie z Ávila, Tomaszowi z Akwinu, przedstawianym w scenach natchnienia. W diecezji znana jest statua Ducha Świętego dłuta prof. Stanisława Słodowego przy gliwickiej katedrze, inspirowana słynnym zawołaniem papieża Polaka: „Niech zstąpi Duch Twój…”. Podobną genezę ma płaskorzeźba autorstwa Norberta Jastalskiego w kościele św. Jana Pawła II w Dyrdach.