- Pielęgnowanie tradycji, przekazywanie ich z pokolenia na pokolenie umacnia śląską tożsamość. Aby budować przyszłość, rozwijać samorządy musimy pamiętać o naszych przodkach - powiedziała prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik. - Wpisanie Barbórki na tę prestiżową listę z pewnością zagwarantuje pamięć o górnikach, którzy przez wiele dekad ciężką pracą przyczyniali się do rozwoju całego regionu - dodała.
Podziękowała osobom i instytucjom, które zaangażowały się w ten proces i go wsparły, m.in. metropolicie katowickiemu arcybiskupowi Wiktorowi Skworcowi, wiceministrowi energii Grzegorzowi Tobiszowskiemu i przedstawicielom branży górniczej.
Koordynatorem starań o wpis było Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, którego przedstawiciele przygotowali stosowne dokumenty. 21 kwietnia br. w Zabrzu depozytariusze - czyli ci, którzy Barbórkę celebrują, świętują i pielęgnują - podpisali wniosek o wpisanie zwyczaju na listę dziedzictwa.
- Bez względu na to, które elementy Barbórki są dzisiaj bardziej popularne od innych, wszystkie trzeba traktować jako dziedzictwo tego święta, ponieważ niezmiennie jest to dzień świąteczny górników i ich najbliższych. Jest także dziedzictwem Górnego Śląska, elementem tożsamości mieszkańców regionu - podkreślił Bartłomiej Szewczyk, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
We wniosku wskazano, że Barbórkę na Górnym Śląsku świętują górnicy kopalń węgla kamiennego, ale też właściciele, dyrekcje i zarządy kopalń węgla, duchowieństwo, górnicze związki zawodowe, stowarzyszenia, organizacje i samorządy miejscowości, gdzie są lub były kopalnie, i kooperujące z nimi firmy.
Pomysłodawcy wpisania Barbórki na listę dziedzictwa przypominają, że przypadająca 4 grudnia uroczystość świętej Barbary jest świętowana w kopalniach węgla kamiennego na Górnym Śląsku od połowy XIX wieku. Każdego roku, od ponad 160 lat, społeczność górnicza celebruje ją jako wydarzenie religijne, zawodowe i rodzinne.
Ochrona niematerialnego dziedzictwa, jakim jest świętowanie Barbórki, zakłada gromadzenie dokumentacji obchodów (źródła archiwalne, materiały ikonograficzne, historia mówiona), prowadzenie badań naukowych oraz wykorzystanie ich efektów m.in. do edukacji i popularyzacji tego święta. Przewiduje się szeroko zakrojoną akcję informacyjno-edukacyjną na rzecz zachowania barbórkowych tradycji.
Jak zaznaczają przedstawiciele zabrzańskiego magistratu, wpis na krajową listę to dopiero pierwszy etap starań o nobilitację górniczego święta i uznania go za cenny element niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Liczą, że docelowo Barbórka trafi także na międzynarodową listę UNESCO.
Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego jest prowadzona przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego we współpracy z NID. Poza Barbórką są na niej m.in. tradycje szopkarstwa krakowskiego, plecionkarstwo w Polsce, polskie tańce narodowe, bartnictwo i wyścigi kumoterek. Na listy międzynarodowe UNESCO mogą być wpisane tylko takie elementy dziedzictwa, które już znajdują się w rejestrze krajowym.
O wpisaniu Barbórki na listę także TUTAJ
