W historii zapisał się jako geniusz miłosierdzia: poświęcił mu całe życie (1581–1660). Nie było nędzy, której by nie zauważył i jej nie zaradził. Wincenty a Paulo od święceń prezbiteratu (1600 r.) stopniowo rozwijał swój charyzmat. Wpierw powołał Bractwo Miłosierdzia (1617 r.) zajmujące się sierotami, galernikami, żebrakami. 17 kwietnia 1625 r. założył tzw. lazarystów (Zgromadzenie Misji) dla formacji duchowieństwa i głoszenia misji ludowych, a 29 listopada 1633 r., wraz z Ludwika de Marillac, słynne szarytki (Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia). Po długim, ofiarnym życiu zmarł 27 września 1660 r. Beatyfikował go w 1729 r. Benedykt XIII, a osiem lat później (1737 r.) kanonizował Klemens XII. Leon XIII ogłosił Wincentego patronem wszystkich dzieł miłosierdzia. Jego ciało spoczywa w kryształowej trumnie w Domu Macierzystym Zgromadzenia Misji przy Rue de Sèvres w Paryżu, a relikwiarz z sercem – w Domu Macierzystym Sióstr Miłosierdzia przy Rue du Bac. Dziś w Kościele funkcjonuje mnóstwo dzieł i instytucji określanych mianem Rodziny Wincentyńskiej. Czerpiąc inspirację z charyzmatu założyciela, służą ubogim i potrzebującym materialnie i duchowo, odpowiadając na wyzwania współczesności.