Od wczesnego przedpołudnia przed kościołem w Gliwicach-Bojkowie można było zobaczyć przechadzające się postaci w białych habitach z czarnym szkaplerzem. W mnichów wcielili się na ten czas uczniowie Szkoły Podstawowej nr 8 w związku z odbywającymi się Dniami Cysterskimi, zorganizowanymi w 755. rocznicę założenia w tym miejscu osady w lesie Boycou przez cystersów z pobliskich Rud.

W niedzielę 3 marca obchody rozpoczęły się modlitwą przy krzyżu nieopodal kościoła, w miejscu założenia osady. Tam o tych początkach opowiadał dzieciom o. Eugeniusz Augustyn OCist, opat prezes Polskiej Kongregacji Zakonu Cystersów, który razem z diakonem Cyprianem Czumakiem przyjechał na uroczystość z Wąchocka.

Mszy św. w bojkowskim kościele przewodniczył biskup gliwicki Sławomir Oder, a wśród koncelebrujących był m.in. ks. Jan Rosiek, dyrektor Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego w Rudach. – Cieszę się tym dzisiejszym wydarzeniem. My w Bojkowie nie chcemy zapominać o naszej historii, chcemy ją przypominać, chcemy do niej wracać i o niej mówić. Chcemy ją na nowo odkrywać. Dzisiaj przychodzimy, żeby pokłonić się Bogu Najwyższemu, prosić o wstawiennictwo Matki Najświętszej, ale także wspomnieć o tych, którzy tę wiarę tutaj przywieźli, pokazując ją swoim życiem, tworząc nową miejscowość – cystersów – powiedział ks. Piotr Szczygielski, proboszcz parafii Narodzenia NMP w Gliwicach-Bojkowie.

Człowiek sam sobie nie wystarczy

W uroczystości uczestniczyli prezydent Gliwic Adam Neumann, przedstawiciele władz samorządowych, Sebastian Staniszewski, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich, Cornelia Stieler, prezes Stowarzyszenia „Schönwalds Erben”, oraz Sebastian Władarz, prezes Fundacji –„Dom Górnośląski” w Ratingen.

Opat o. Eugeniusz Augustyn OCist w kazaniu mówił o wdzięczności Bogu i ludziom, wymieniając założycieli oraz mieszkańców tego miejsca, którzy żyli i pracowali tutaj przez pokolenia. – Wiemy, że człowiek sam sobie nie wystarczy. Wiemy, że człowiek bez Boga i ludzi nie przeżyje. To jest bardzo ważne. A zatem potrzebujemy Boga. Dlaczego? Bo Bóg jest miłością. Bez Niego nie ma miłości, nie ma życia. Bez Boga świat nie przetrwa – mówił opat. – Potrzebujemy też miłości ludzkiej. Bez niej też świat nie przetrwa, też się nie ostoi. Nie przetrwają małżeństwo, rodzina, społeczeństwo, narody, świat. Bóg zawsze jest po stronie człowieka, bo zawsze go kocha – przekonywał.

Podczas Mszy św. wprowadzone zostały relikwie bł. Wincentego Kadłubka, kronikarza, biskupa i cystersa, ofiarowane bojkowskiej parafii przez opactwo w Jędrzejowie, skąd w XIII w. mnisi przybyli do Rud, a następnie do Bojkowa.

Miejsce dialogu kulturowego

Pomysłodawca Dni Cysterskich Krzysztof Kruszyński, przygotowując uroczystość i przypominając historię Bojkowa, podkreślił, że łączy on Wschód z Zachodem. Jest miejscem złożonej historii i dialogu kulturowego. Przez około 700 lat mieszkała tu ludność niemiecka, od 80 lat – ludność polska, która przybyła z Małopolski i Kresów II Rzeczypospolitej. Przez ponad 550 lat mnisi tworzyli historię tego miejsca, mając wpływ na jego rozwój. Na ich zaproszenie przybyli tu osadnicy z regionu Miśni. Miejscowość przez lata miała różne nazwy – Scuenevalde, Schönwald, Szywałd i Bojków. Dzisiaj jest jedną z dzielnic Gliwic.

To współistnienie podkreślone zostało w liturgii, która była sprawowana w czterech językach – polskim, niemieckim, łacińskim i francuskim, którym posługiwało się wielu cystersów z Morimond, przybyłych na te tereny. W procesji z darami ofiarnymi przyniesione zostały do ołtarza świece podarowane przez bojkowskich pszczelarzy, chleb z niemieckiego klasztoru Alexanderdorf Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek św. Gertrudy oraz wino z francuskiej wioski Mersault w Burgundii (stąd pochodziło wino mszalne dla założonego opactwa cysterskiego w Citeaux).

Specjalnie na uroczystość z muzeum w Starym Opactwie w Rudach zostały wypożyczone barokowa drewniana rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z XVIII wieku autorstwa Johanna Melchiora Österreicha, wykonana niegdyś dla kościoła w Bojkowie, oraz barokowy wizerunek czczonej w Rudach Matki Bożej Pokornej.

Na Szlaku Cysterskim w Polsce

Bp Sławomir Oder przypomniał słowa Jana Pawła II o tym, że naród, który nie dba o swoją przeszłość, ryzykuje utratę własnej tożsamości. – Chciałbym wam serdecznie podziękować za to, że dbacie o pamięć, o waszą przeszłość, o przeszłość tej rzeczywistości bojkowskiej. To właśnie dbałość o pamięć jest gwarancją utrzymania własnej tożsamości, pamiętania o tym, kim jesteśmy, z jakiej ziemi wyrastamy, jakie wartości zostały nam przekazane. I proszę o to Boga, aby te wartości przez nas przyjęte, przeżywane, mogły być przekazane tym, którzy idą po nas. W ten sposób ze świadomości pamięci tworzy się tożsamość i buduje się fundament pod nadzieję przyszłości – powiedział biskup gliwicki.

Po Mszy św. przed kościołem odbyła się uroczystość nadania – na wniosek Rady Dzielnicy – placowi w centrum Bojkowa nazwy plac Cysterski. Dzieci i młodzież w muzycznej inscenizacji przedstawili historię miejscowości. Następnie bp Sławomir Oder, o. Eugeniusz Augustyn OCist i prezydent Gliwic Adam Neumann odsłonili tablicę informującą o włączeniu tutejszej parafii w Szlak Cysterski w Polsce.

Odczytany został dokument nadania ziemi cystersom z rudzkiego opactwa, wydany w imieniu piastowskiego księcia Władysława I, datowany na 6 marca 1269 roku, który świadczy o początkach tej miejscowości.

Następnie w Centrum Kultury „Victoria” – Scena Bojków odbyła się premiera spektaklu muzycznego pt. „Kamienie milowe – z inspiracji Dziełem Cystersów w Europie”, w wykonaniu Teatru A, który powstał specjalnie na te obchody.

W ramach Dni Cysterskich odbyła się również konferencja naukowa pn. „755 lat Bojkowa na Szlaku Cysterskim” z wystąpieniami bp. prof. Jana Kopca („Średniowieczna wizja dojrzałego społeczeństwa”), Teresy Świercz i Rity Serafin („Szlak Cysterski w Polsce”) oraz Krzysztofa Kruszyńskiego („Cysterskie i pocysterskie dziedzictwo na przykładzie Bojkowa”). A także koncert „Pro Unitate Europae” w wykonaniu chóru chłopięcego Die Rheinischen Sängerknaben z Ratingen z solistami.