​​​​​​​Maria, hilf!

Anna Szadkowska

publikacja 28.04.2018 02:05

Wkrótce rozpoczyna się maj, miesiąc tak bardzo związany z Maryją. Warto zobaczyć Jej ujmujący obraz, czczony od ponad trzech stuleci w parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku.

​​​​​​​Maria, hilf! Toszecki obraz z 1682 r. jest wzorowany na obrazie MB Wspomożycielki Wiernych z Passau z 1622 r. (z lewej). Wizerunek wzbogacają anioły unoszące koronę nad głową Maryi. (fot. opracowana na podst. publikacji parafialnej pt. „Matka Boska Toszecka. Historia, badania, konserwacja” Julia Szczerbińska, 2017 r.) Reprodukcja Anna Szadkowska

Wizerunek Matki Bożej Toszeckiej reprezentuje typ ikonografii maryjnej nazywany Eleusa. Podkreśla on szczególną więź łączącą Maryję z Jezusem poprzez gest czułego objęcia Dzieciątka tulącego się do Matki.

Toszecka Pani jest zarazem wizerunkiem w typie Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych, w którym nie akcentuje się królewskości Maryi, ale kieruje uwagę widza na Jej miłość i czułość.

Swymi korzeniami nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki sięga początków chrześcijaństwa. Za pierwszego, który użył słowa „Wspomożycielka” w stosunku do Najświętszej Maryi Panny, uważa się św. Efrema, diakona i doktora Kościoła (zm. w 373 r.). Pisał on, że „Maryja jest orędowniczką i wspomożycielką dla grzeszników i nieszczęśliwych”.

Do XVI w. powstało wiele sanktuariów pod wezwaniem Maryi Wspomożycielki, Maryi od Pomocy, Maryi Łaskawej itp. - wyrażających ufność w skuteczność Jej orędownictwa. We Włoszech istnieje ponad 20 takich sanktuariów - m.in. w Busto Arsizio koło Varese, w Pistoii, Kastiglion Fiorentino, Bobbio, Bolonii czy najsłynniejsze sanktuarium Lombardii - w Caravaggio.

Jednak miejscem, gdzie kult podkreślający aspekt matczynej pomocy Maryi rozwijał się najsilniej, była Bawaria. Pierwszy kościół noszący wezwanie Wspomożycielki stanął w Passau w 1624 roku.

Wiąże się to z obrazem „Matka Boska Wspomożenia Wiernych” Łukasza Cranacha Starszego, namalowanym po 1537 r. dla kościoła w Dreźnie, dziś znajdującym się w katedrze św. Jakuba w Innsbrucku.

W 1622 r. na zlecenie dziekana katedry w Passau powstała kopia tego dzieła, która rychło zasłynęła cudami. Do dziś pątnicy na powitanie używają tu zwrotu: „Maria hilf!” (Maryjo, wspomagaj).

​​​​​​​Maria, hilf!   Barokowy ołtarz z rekoronowanym obrazem MB Toszeckiej po konserwacji w 2017 r. Anna Szadkowska W ślad za Passau powstały liczne kopie cudownego wizerunku Matki Bożej, rozprzestrzeniając się na Niemcy i całą Europę, docierając w latach 1656-1662 także na Śląsk - za czasów wrocławskiego biskupa Leopolda Wilhelma Habsburga, wcześniejszego biskupa Passau.

Toszecki obraz jest właśnie jedną z kopii i zalicza się go do najwcześniejszych przedstawień tego typu na naszych ziemiach. Sygnatura obrazu informuje, że namalował go w 1682 r. nieznany autor o inicjałach „f. AE”.

Już z 1684 r. pochodzą pierwsze relacje o licznych pielgrzymkach do Toszka - z carskiej Rosji, Pragi czy Ołomuńca, nawiedzających słynący łaskami obraz, ozdobiony z czasem koronami na dowód szczególnej wdzięczności wiernych wobec Maryi. W 2017 r. odbyła się uroczysta rekoronacja wizerunku pod przewodnictwem bp. seniora Jana Wieczorka.

W parafii co środę o 17.30 odprawiana jest Nowenna do Matki Bożej Toszeckiej. Dla upamiętnienia tragicznie zmarłego śp. proboszcza Mariana Piotrowskiego, inicjatora nowenny, powstała jej uroczysta forma w postaci utworu koncertowego autorstwa Aleksandry Garbal.

Po raz pierwszy wykonano go 3 maja 2016 r. Śpiewana modlitwa jednoczy przy cudownym obrazie wszystkie stany parafii: kapłanów, służbę liturgiczną, marianki, dzieci pierwszokomunijne, parafialne chóry i wiernych.

Parafia zaprasza wszystkich do udziału w uroczystej nowennie 3 maja o 17.00.

​​​​​​​Maria, hilf!   Rekoronacja obrazu w 2017 r. Mira Fiutak /Foto Gość