Kolejna Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

Zaszczytne grono Sprawiedliwych wśród Narodów Świata powiększyło się o kolejną Polkę - Marię Kowalską (1911-1992). Mieszkała wraz z czwórką małych dzieci w Łąckiej Woli (obecnie Ukraina) w pobliżu domu swojej siostry Rozalii Kopacz i jej męża Michała - również uznanych już za Sprawiedliwych. Małżeństwo to w czasie wojny pomagało swoim długoletnim żydowskim znajomym - rodzinie Bergów, którzy uciekli z likwidowanego obozu pracy w Trzcieńcu i w ten sposób trafili do domu Kopaczów.

Żydowska rodzina była jednak zbyt liczna, dlatego trójka rodzeństwa: Mendel, Juda i Rachel znaleźli schronienie na strychu wiejskiego domu Marii Kowalskiej. Żyli tam prawie dwa lata, nie utrzymując w tym czasie żadnego kontaktu z pozostałymi, przebywającymi nieopodal członkami rodziny. Trójka rodzeństwa opuściła schronienie dopiero po wyzwoleniu tych terenów. 11 listopada 2022 roku Instytut Yad Vashem uznał Marię Kowalską za Sprawiedliwą wśród Narodów Świata.

W uroczystości w Gliwicach wzięli udział m.in. potomkowie jej rodziny, którzy z rąk Baruch Bosmat, dyrektor Departamentu Dyplomacji Publicznej Ambasady Izraela w Polsce, odebrali dyplom i odznaczenie. Jak podkreśliła przedstawicielka ambasady, Maria Kowalska to zwykła osoba, żyjąca w niezwykłych czasach. W trudnych chwilach podjęła wysiłek, by ratować życie czyjejś rodziny, narażając los swoich własnych bliskich.

Podczas uroczystości dzieje swoich krewnych przedstawił Jeffrey Cymbler, potomek ocalonych. Jak wspomniał, Maria Kowalska uratowała nie tylko troje rodzeństwa jego babci, ale również dwójkę innych Żydów - ojca z synem. Ogółem więc ocaliła pięć osób.

- Dziś nazwisko Marii Kowalskiej zapisze się na kartach historii razem z siedmioma tysiącami innych Polaków. W imieniu moich ocalonych krewnych dziękuję za dar życia - powiedział Jeffrey Cymbler.

W spotkaniu uczestniczyli także Łukasz Gorczyński, zastępca prezydenta Gliwic, oraz przedstawiciele Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego i Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach.

Medale i dyplomy Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznaje od 1963 r. specjalna komisja Instytutu Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie. Jest to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne, oddające hołd bohaterom pochodzenia nieżydowskiego, którzy bezinteresownie, z czysto humanitarnych pobudek, narażali życie dla ratowania Żydów skazanych na zagładę. Do tej pory odznaczenie to otrzymało ponad 28 tys. osób z całego świata, z czego największa grupa to Polacy.