Od maja diecezja gliwicka uczestniczy w projekcie „Korpus witraży z lat 1800–1945 w kościołach rzymskokatolickich Metropolii Górnośląskiej”, będącym częścią międzynarodowego przedsięwzięcia badawczego pod auspicjami Corpus Vitrearum, ogólnoświatowej organizacji zajmującej się badaniami malarstwa witrażowego. Celem projektu jest możliwie kompletna rejestracja i opracowanie naukowe witraży z okresu 1800–1945 zachowanych w budowlach sakralnych. Pracami zajmuje się Międzyuczelniane Centrum Badań Witrażowych, afiliowane przy Instytucie Historii Sztuki UJ i Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, a konkretnie zespół naukowo-badawczy pod kierownictwem prof. dr. hab. Wojciecha Bałusa.

W latach 2012–2017 program objął dokumentację witraży na terenie metropolii krakowskiej (archidiecezja krakowska, diecezja bielsko-żywiecka, diecezja kielecka, diecezja tarnowska) i przemyskiej (archidiecezja przemyska, diecezja rzeszowska, diecezja zamojsko-lubaczowska). Kolejny etap realizowany jest na obszarze Górnego Śląska od tego roku i potrwa aż do roku 2022. – Tego rodzaju badania są nie tylko okazją do dokumentowania wiedzy o poszczególnych obiektach. Mogą też dostarczyć zupełnie nowych informacji – mówi Anna Szadkowska, diecezjalny konserwator zabytków, która współpracuje z zespołem naukowo-badawczym w zakresie harmonogramu badań w diecezji gliwickiej. – Prace rozpoczęto od parafii św. Jadwigi w Brzezince. Już ta pierwsza wizyta zaowocowała nieoczekiwanym odkryciem niewielkiego witraża św. Cecylii, który pozostawał niezauważony (nawet przez proboszcza!) w oknie pomieszczenia sąsiadującego z prezbiterium. Obecność patronki muzyki kościelnej w tak nietypowym miejscu tłumaczy fakt, że przed rozbudową w kościele nie było chóru muzycznego i zapewne właśnie tam, w pobliżu prezbiterium, stał instrument muzyczny. Czas pokaże, jakie jeszcze witrażowe niespodzianki kryją inne kościoły w diecezji – wyjaśnia.

W ramach prac wykonywane są fotografie i pomiary witraży oraz kwerenda archiwalna dotycząca ich historii. Zwieńczeniem będzie publikacja albumu dokumentującego zasób witraży i uwzględnienie wyników badań w cyfrowej bazie danych.

Szczegółowe informacje o programie dostępne są na: cvp.ihs.uj.edu.pl/start (baza danych z lat 2012–2017: cvp.baza-witrazy.uj.edu.pl).