Nowy numer 39/2023 Archiwum

Drapane, woskowane, oklejane, malowane

O dawnych i nowatorskich sposobach zdobienia jajek oraz o pasjonatach tego zajęcia – coraz częściej także mężczyznach – opowiada Anna Grabińska--Szczęśniak, kurator wystawy organizowanego od 30 lat konkursu na najlepsze kroszonki.

Jest jeszcze inna, bardzo rzadka obecnie technika, polegająca na wytrawianiu jajek kwasem z kiszonej kapusty lub kwasem solnym. W konkursie przez ostatnie lata stosował ją tylko jeden kroszonkarz. Z kolei wśród nowatorskich metod co roku czekają na nas różne niespodzianki. Kroszonkarze używają różnych technik i materiałów. Są to: ażur, decou- page, włóczki, nitki, koraliki, koronki, frywolitki, otoczki robione na drutach… Są też jajka ręcznie malowane albo w jeden wzorek, albo wręcz z całymi pejzażami. Tutaj najbardziej liczy się estetyka i ciekawy pomysł.

Ta ostatnia, nowatorska kategoria została utworzona z myślą o tym, by twórcy mieli przestrzeń do pokazania swoich oryginalnych pomysłów. A poza tym w 30-letniej historii konkursu widać raczej podtrzymywanie tradycji czy też kroszonki w jakiś sposób ewoluują?

Zmieniają się na pewno, bo już nawet w tradycyjnych technikach zachodzą zmiany. Pojawiły się jajka oklejane sitowiem w całkiem inny sposób – nie są zawijane dookoła lub w kształcie litery S, lecz cięte w małe kropeczki, więc to zupełnie nowe wykorzystanie tego materiału. W technice rytowniczej też dużo się zmieniło, co można zobaczyć na wystawie prezentującej przegląd prac z 30 lat. Wcześniej dominowały duże kwiatowe wzory, ale jajka nie były tak pełne tych elementów. Z kolei teraz z roku na rok widzimy, że wśród mistrzów tej techniki narasta konkurencja. Wzór jest coraz drobniejszy i już naprawdę trudno dostrzec jakąś wolną przestrzeń. Zmienia się nawet technika nowatorska, która bardzo często zahacza o pewne tradycyjne śląskie elementy, jak choćby koronka klockowa. Albo malowanie – przeszło różne etapy, zanim trafiło na jajka, bo kiedyś malowało się meble, skrzynie czy talerze. Widać, że wielu twórców odnosi się do tradycji – niekoniecznie kroszonek, lecz w ogóle śląskiej kultury.

« 1 2 3 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy

Quantcast